U bent hier: Orgels» Oosterkerk

Oosterkerk

Informatie over deze  kerk www.kerkvenster.nl
Vervolgens doorklikken op Gebouwen en Oosterkerk. 

De geschiedenis van het orgel is complex geweest. (zie ook pagina "voormalige situatie") Daarom een kort historisch overzicht:

 

Het kleine Niehoff-orgel aan de noordzijde van de Oude Kerk te Amsterdam uit ca. 1540 werd gelijktijdig gebouwd met het grote orgel aan de westwand. In 1657 verving Schonat dit kleine Niehoff-orgel door een nieuw orgel met eigen pijpwerk. In 1724 werd het grote Niehoff-orgel vervangen door een nieuw instrument door Müller. Twee overgebleven Niehoff registers plaatste hij toen in het kleine Schonat-orgel.

 Het orgel in de Zuiderkerk te Amsterdam.In 1821 kreeg orgelmaker J.C. Friederichs de opdracht een orgel voor de Zuiderkerk, met gebruikmaking van het oude pijpwerk van het kleine Schonat-orgel uit de Oude kerk. In feite werd het Schonat-orgel overgeplaatst naar de Zuiderkerk, maar de kas bleef achter in de Oude Kerk. Nu was het een Niehoff-Schonat-Friederichs-orgel geworden. Het had toen de dispositie:   

Hoofdwerk
Rugpositief:
Pedaal:
Bourdon 16
Prestant 8
Bourdon 16
Prestant 8
Holpijp 8
Prestant 8
Octava 8
Quintadena8
Octaav 4
Holpyp 8
Octaav 4
Basuin 16
Octaav 4
Openfluit 4
Trompet 8
Roerfluyt 4
Quint Prestant 3
Mixtuur 3,4 st
Octaaf 2
Sup. Octaav 2
Afsluiting
Mixtuur 3,4,5 st
Sex Quialter
 
Scherp 3,4,5,6 st
Cornet 6 st
 
Trompet 8
Mixtuur 3,4,5,6 st.
 
Tremulant
Scherp 3,4,5,6 st.
 
Afsluiting
Trompet 8
 
 
Dulciaan 8
 
 
Tremulant
 
 
Afsluiting
 

 

 

 

 

 

  

Op wens van de organist van de Zuiderkerk (Amsterdam), de beroemde J.G. Bastiaans, voerde orgelmaker Hoffmeyer wat wijzigingen uit aan het orgel. Maar grotere wijzigingen vonden plaats in 1891, toen Steenkuyl aan het orgel werkte. Een aantal oude stemmen werd vervangen door nieuwe, maar de nieuwe registers klonken wel totaal anders! Ook schoof hij veel met het overige pijpwerk.

In 1929 werd de Zuiderkerk in Amsterdam gesloten. Het orgel werd daarna door de Gereformeerde Kerk in Aalten aangekocht.
Maar de kas waarin het orgel in de Zuiderkerk had gestaan, was te groot, daarom plaatste orgelmaker Sanders het over in een nieuwe behuizing. Het technische gedeelte uit 1940 bleef niet lang goed funktioneren. Nog geen 37 jaar later werd besloten tot herstel van het orgel, maar dan wel teruggebracht naar de toestand in 1823. In 1975 werd het echt oude pijpwerk van Schonat geplaatst in de kerk van de Hervormde Gemeente in Oegstgeest. In Oegstgeest hoort men nu de oude Schonat-klanken.

Vanaf die tijd was het oudste pijpwerk in het Aaltense orgel het pijpwerk van Friederichs uit 1823. Doordat het Schonat-pijpwerk uit 1657 naar Oegstgeest was gegaan, waren er in Aalten enige lege plekken overgebleven. Orgelmaker Verschueren vulde het orgel aan in 1977. Momenteel bevat het orgel pijpwerk uit 1823 (Friederichs), 1848 (Hoffmeyer) en 1976/1977 (Verschueren). Opname 2007 Wachet auf ruft uns die Stimme Reger door IJsbrand ter Haar
De huidige dispositie: 

Hoofdwerk: (C-f3)
Bourdon 16
Prestant 8 (disc. dubbel)
Prestant 16 D
Roerfluit 8
Octaaf 4
Roerfluit 4
Octaaf 2
Mixtuur 3-6 st.
Scherp 3-6 st.
Trompet 8
Tremulant
Positief: (C-f3)
Prestant 8 (C-H in Holpijp)
Holpijp 8
Quintadeen 8
Octaaf 4
Fluit 4
Quint 3
Octaaf 2
Woudfluit 2
Sesquialter 2 st. (doorlopend)
Scherp 3-5 st.
Cornet 4 st.
Trompet 8
Dulciaan 8 (Regaal)
Tremulant
Pedaal: (C-d1)
Bourdon 16
Prestant 8
Roerquint 6
Octaaf 4
Bazuin 16
Trompet 8


Manuaalkoppel B/D
Pedaalkoppel

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 
Sinds de recontructie van dit Friedrichs orgel is niet meer dan het noodzakelijke onderhoud en stemwerk verricht. Dit noopte ons om een groot onderhoudsbeurt te moeten plannen. 2 pogingen om BRIM-subsidie te verkrijgen mislukten. Vanuit de provincie Gerderland is er subsidie verstrekt waarmee een belangrijk deel van de kosten kon worden gedekt.
Orgelbouwer Verschueren, ook de bouwer van 1977, heeft inmiddels het werk uitgevoerd. De ingebruikname was op zaterdag 14 december om 16.00 uur.

Op volgende pagina vind u nog enige achtergrond informatie. Zie fotogallerij voor een impressie van de restauratie.

Iedere geinteresseerde wordt hierbij uitgenodigd bijzonderheden over dit orgel, zoals beschrijvingen, herinneringen, ev oude foto's aan te mailen aan e.hoving@planet.nl
 
 
 
 
 
 
 
 terug naar Orgels 
 
 
 
 
 
 
Bron:  Het Friederichs-orgel in de Oosterkerk te Aalten gerestaureerd door fa. Verschueren te Heythuysen.
(ontwerp orgelkas: Corneille Janssen in Assen)

^ Naar boven

Vorige pagina: Van der Luijtorgel
Volgende pagina: Voormalige situatie